سرطان دهانه رحم
تقریبا 100 درصد موارد سرطان دهانه رحم با ویروس پاپیلومای انسانی در ارتباط است. این ویروس که به آن HPV گفته می‌شود، شایع‌ترین عفونت مقاربتی است. متأسفانه اکثر بیماران آلوده به عفونت HPV، اطلاعی از بیماری خود ندارند. اگرچه مکانیسم های دقیق انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر هنوز شناخته نشده است اما معمولاً از راه تماس جنسی به خصوص تماس تناسلی یا مقعدی منتقل می‌گردد. البته احتمال انتقال ویروس از راه ارتباط دهانی- تناسلی نیز امکان پذیر است.
افراد مبتلا می‌توانند سال‌ها بدون علامت باشند و در این مدت، ویروس را به شریک جنسی خود منتقل کنند. امکان دارد یک فرد بیش از یک نوع ویروس HPV مبتلا شود.
علایم بالینی مبتلا به HPV:
اکثریت مبتلایان بی علامت هستند و در صورت سالم بودن سیستم ایمنی، 90% موارد HPV از بدن مبتلایان پاک خواهد شد. در حال حاضر هیچ روش پیشگیری کننده‌ای وجود ندارد که بتواند افراد مبتلا را به دو گروه تقسیم کند، گروهی که HPV از بدن آنها دفع می‌شود و گروهی که HPV باقیمانده و سبب تغیر سلولی غیر طبیعی و یا زگیل می‌شود. ولی تغییرات سلولی بوجود آمده در آزمایش پاپ اسمیر قابل مشاهده است.
تعدادی از انواع HPV تناسلی عامل ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند و تعدادی دیگر می‌توانند سلولهای طبیعی را غیر طبیعی نموده و سبب سرطان شوند. انواع HPV که باعث زگیل تناسلی می‌شود با انواعی که سبب سرطان می‌شود متفاوت است.
الف. زگیل تناسلی به صورت توده‌های کوچک مجزا یا به هم متصل در نواحی تناسلی ایجاد می‌شود. زگیل می‌تواند کوچک و بزرگ، برجسته، مسطح یا شبیه گل کلم باشد. تشخیص زگیل بالینی بوده و با مشاهده می‌توان آن را تشخیص داد .معمولاً طی چند هفته تا چند ماه پس از تماس جنسی فرد با فرد مبتلا در بدن فرد رشد می‌کند. باید توجه کرد زگیل تبدیل به سرطان نمی‌شود.
ب. سرطان دهانه رحم 7/99% با HPV همراهی دارد و معمولاً تا مراحل پیشرفته بدون علامت است و همچنین متأسفانه در مراحل پیشرفته بسیار سخت درمان می‌شود. لذا مهمترین مسئله در کنترل سرطان سرویکس، غربالگری منظم کلیه خانم‌های واجد شرایط می‌باشد. سرطان سرویکس دومین سرطان شایع در میان زنان جهان است.
درمان:
اگر زگیل در ناحیه تناسلی پیدا شود، می‌توان اصلاً درمان نکرد ولی روش‌های درمانی متعددی دارویی و جراحی وجود دارد که در حال حاضر هیچکدام به دیگری ارجحیت ندارد.
در رابطه با سرطان دهانه رحم، اگر در غربالگری روتین، پاپ اسمیر غیر طبیعی وجود داشته باشد معمولاً در طول زمان خود به خود برطرف می‌شود. لذا بر اساس راهنمایی بالینی موجود با پاپ اسمیر غیر طبیعی برخورد می‌شود.
تشخیص آزمایشگاهی:
از آنجا كه كشت سلولي و روش‌هاي سرولوژيك در شناسايي اين ويروس و انواع آن فاقد ارزش هستند، اهميت روش‌هاي ملكولي از جمله واكنش زنجيره‌اي پلي‌مراز (PCR) در تشخيص قطعي و زودرس اين ويروس آشكار مي‌گردد.
پیشگیری:
در سرطان دهانه رحم بيش از هر نوع بدخيمي ديگري، اثرات پيشگيري، تشخيص زودرس و درمان به موقع بر كاهش ميزان مرگ و مير مشهود است. این امر می‌تواند با انجام دوره‌ای تست پاپ اسمیر صورت پذیرد. انجام واکسیناسیون در برخی کشورهای پیشرفته باعث کاهش قابل توجهی در ابتلاء افراد به ویروس شده است.
کیت سیتولوژی فاز مایع جهت غربالگری نمونه های سرویکال
در سال 1945جرج پاپانیکولائو با چاب رساله خود تحت عنوان (تشخیص سرطان گردن رحم با اسمیر واژینال)، روش پاپ اسمیر معمولی را بنیان نهاد . به رغم ارتقاء وضعیت تشخیص سرطان گردن رحم با این روش ، حدود 40 سال استفاده و مطالعه این روش نشان داد که مشکلات عمده ای برای تشخیص زودرس سرطان گردن رحم با این روش وجود دارد .
Inadequate Samples و عدم یکنواختی اسمیر تهیه شده و انباشتگی موکوس، سلولهای خونی و التهابی و ذرات خارجی در پاپ اسمیر معمولی موجب ایجاد Unsatisfactory smear لزوم تکرار نمونه گیری از %7.6 تا %9.1 می شود. نتایج بالای منفی کاذب (%55-%2) که به شدت تحت تاثیر نحوه نمونه گیری و آماده سازی اسلاید است باعث کاهش حساسیت این روش برای تشخیص سلول های غیر نرمال می شود. (1،2،6) با استفاده از روش سیتولوژی فاز مایع، اسلاید های یکنواخت بدون حضور خون، موکوس و مواد خارجی تهیه می شود که باعث کاهش موارد تکرار نمونه گیری به 1.6% و افزایش حساسیت و اختصاصیت تشخیص موارد LSILT،HSIL نسبت به روش پاپ اسمیر معمولی می شود .(2،3،4،5)
در حال حاضر حدود 80-60% پاپ اسمیرهای بررسی شده در امریکا و اروپا با روش LBC انجام می شود. تقریبا 100% غربالگری پاپ اسمیر در انگلستان و ولز به روش LBC است.
کاربرد کیت
این کیت برای استفاده جهت غربالگری سیتولوژی سرطان گردن رحم در بانوان و به منظور استفاده در آزمایشگاه تشخیص طبی طراحی شده است.از رسوب سلولی به دست آمده ، می توان برای تشخیص ژنوم عواملی مانند HPV ، HSV و کلامیدیا ، نایسریا ، ترپونما، تریکوموناس واژینالیس و … استفاده کرد. برای این کار پس از 2 بار شستشوی رسوب سلولی با آب مقطر ، با استفاده از کیت مناسب ، اقدام به استخراج DNA# نموده و سپس PCR# انجام دهید.
اساس آزمایش
سلول ها پس از نمونه گیری به داخل محلول فیکساتیو که همزمان هموژنایزر موکوس و لیزر کننده RBC است منتقل می شود، سپس در کنار محلول Cell Cleaner مخصوص در طی 10 دقیقه سانتریفیوژ در حدود 1000g سلولها ی موجود در نمونه (به جز RBC های لیزر شده و اجزاء آن ها ) رسوب کرده و موکوس و باقیمانده های اضافی تخلیه می شود .در مرحله بعدی رسوب سلولی با محلول لایه ساز (Layer Maker) مخلوط شده و با شیکر لوله کاملا یکنواخت می گردد و با استفاده از سمپلر به روی اسلاید منتقل می شود .پس از 3-2 ساعت که خشک شد ، با روش پاپانیکولائو رنگ آمیزی و سپس مونته می شود. در این روش باکتریها و قارچ های رشته ای و مخمری نیز به همراه سلول های اپیتلیال و WBC ها رسوب کرده و قابل بررسی هستند.
جمع آوری نمونه
برای انجام نمونه گیری پزشک یا ماما در مطب با استفاده از اسپیکولوم و برس Cervex brush اقدام به نمونه گیری می کنند.بلافاصله پس از نمونه گیری قسمت برس مانند را جدا کرده و داخل محلول فیکساتیو منتقل می نمایند.نمونه حداقل به مدت 2 هفته در دمای اتاق و داخل فیکساتیوپایدار است.توجه نمایید که برای استفاده از تمام محتوای سلولی نمونه گیری شده ، لازم است قسمت سفید رنگ برس را از دسته جدا کرده و درون ویال بیاندازید.به این منظور اندازه دهانه ظرف فیکساتیو طوری انتخاب شده است که پس از ورود سر براش به داخل ویال می توان به راحتی آنرا از دسته براش جدا کرد.برای جدا کردن سر براش و جلوگیری از ایجاد آلودگی ، پس از نمونه گیری سر براش را درون ویال قرار داده و پس از گیر دادن لبه براش به کناره داخلی ویال ، دسته آبی رنگ براش را بکشید تا دو قسمت از هم جدا شوند.
موارد مهم در نمونه گیری :
1) از نمونه گیری در زمان خونریزی ماهانه اجتناب کنید.
2) حداقل 3 روز قبل از نمونه گیری از نزدیکی کردن بپرهیزید.
3) از انجام نمونه گیری در طی 3 روز پس از استفاده از کف ها و ژل های ضد اسپرم ، پماد های درمانی و ….خودداری کنید.
4) در صورت ضرورت نمونه گیری در نمونه های دارای خون ریزی ، از انتقال لخته های خون به محلول فیکساتور خودداری کنید.
اختصاصیت و حساسیت آزمایش
هیچ روش استانداردی (Gold standard) که مقایسه روش LBC را بدون داشتن عوامل تاثیر گذار امکان پذیر کند وجود ندارد.در تمام مطالعات انجام شده برای سنجش اختصاصیت و حساسیت روش LBCعواملی مانند مثبت واقعی در مرحله (Stage) بیماری ، منفی واقعی ، تقدم نمونه گیری ها و یا تقدم بررسی دستگاهی به نمونه گیری مورد مطالعه و برعکس مورد شک بوده است .تاییدیه های FDA این روش ها نیز فاقد میزان حساسیت و اختصاصیت واقعی روش بوده و فقط دو روش معمولی و فاز مایع را نسبت به هم سنجیده اند.به طور کلی در تمامی این گزارش های FDA و NHS روش LBC حساست بالاتری از روش معمولی پاپ اسمیر داشته و اختصاصیت آن بیشتر یا مساوی روش معمولی ذکر شده است.
آزمایشگاه پاتوبیولوژی میلاد آماده پذیرش و آماده سازی نمونه های معرفی شده جهت IUI می باشد.
بدون دیدگاه