پایش درمانی داروها: اقدامی ضروری برای بهینه‌سازی درمان و پیشگیری از سمیت دارویی

آزمایشگاه میلاد با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، خدمات پایش درمانی داروها (Therapeutic Drug Monitoring – TDM) را برای پزشکان ارائه می‌دهد. اندازه‌گیری سطح خونی داروها، به تنظیم دقیق دوز دارو، بهینه‌سازی اثربخشی درمان و پیشگیری از سمیت دارویی کمک می‌کند. این روش به‌ویژه برای داروهای با شاخص درمانی دقیق، داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و داروهای با پتانسیل مسمومیت بالا کاربرد دارد. آزمایشگاه میلاد با ارائه نتایج دقیق و به‌موقع، پشتیبان تصمیم‌گیری‌های بالینی شماست.

سنجش سطح دارو (Therapeutic Drug Monitoring – TDM) روشی قدرتمند در دستان شما پزشکان است که به موارد زیر کمک می‌کند:

بهینه‌سازی دوز دارو: تعیین دوز مناسب دارو برای هر بیمار با توجه به ویژگی‌های فردی و پاسخ بالینی.
جلوگیری از عوارض جانبی: پیشگیری از بروز عوارض ناشی از سمیت دارویی با پایش سطح دارو در بازه درمانی.
تضمین اثربخشی دارو: اطمینان از رسیدن سطح دارو به محدوده درمانی مطلوب برای کسب نتایج درمانی مؤثر.
مدیریت تداخلات دارویی: شناسایی و مدیریت تداخلات دارویی با پایش سطح داروها به‌صورت هم‌زمان.
بهبود پایبندی به درمان: ارزیابی میزان مصرف دارو توسط بیمار و شناسایی موارد عدم پیروی از دستورات پزشک.

آزمایش‌های تخصصی سنجش سطح دارو در آزمایشگاه میلاد:

1- داروهای ضد صرع (Antiepileptic Drugs – AEDs): اهمیت در کنترل تشنج‌ها و پیشگیری از عوارض ناشی از عدم کنترل دارو.
نکته: سنجش سطح این داروها در بیماران با عملکرد کلیوی یا کبدی غیرطبیعی، زنان باردار و بیماران با علائم مسمومیت ضروری است.
-فنی‌توئین (Phenytoin): دوز سمی بیش از 20µg/mL
-کاربامازپین (Carbamazepine): دوز سمی بیش از 12µg/mL
-والپروئیک اسید (Valproic Acid): دوز سمی بیش از 100µg/mL
-لاموتریژین (Lamotrigine): دوز سمی بیش از 15µg/mL
-توپیرامات (Topiramate): دوز سمی بیش از 25µg/mL
-فنوباربیتال (Phenobarbital): دوز سمی بیش از 40µg/mL
-پریمیدون (Primidone): دوز سمی بیش از 12µg/mL
-اتوسوکسیمید (Ethosuximide): دوز سمی بیش از 100µg/mL

2-داروهای پیوند:اهمیت در جلوگیری از رد پیوند و حفظ عملکرد عضو پیوندی
نکته: سنجش سطح این داروها در بیماران پیوندی برای جلوگیری از رد عضو و عوارض جانبی مانند عفونت و سمیت کلیوی حیاتی است.
-سیکلوسپورین (Cyclosporine): دوز سمی بیش از 400ng/mL
-تاکرولیموس (Tacrolimus): دوز سمی بیش از 20ng/mL
-مایکوفنولات موفتیل (Mycophenolate Mofetil): دوز سمی بیش از 5µg/mL
-سیرولیموس (Sirolimus): دوز سمی بیش از 20ng/mL
-آزاتیوپرین (Azathioprine): دوز سمی بستگی به شرایط بیمار دارد
-اورولیموس (Everolimus): دوز سمی بیش از 15ng/mL

3-داروهای قلبی:
-دیگوکسین (Digoxin): دوز سمی بیش از 2ng/mL
-پروکائین آمید (Procainamide): دوز سمی بیش از 30µg/mL
-کینیدین (Quinidine): دوز سمی بیش از 10µg/mL
-وراپامیل (Verapamil): دوز سمی بیش از 100ng/mL

 
4-داروهای با احتمال مسمومیت:
نکته: مسمومیت با این داروها می تواند منجر به آسیب های کبدی، کلیوی، یا حتی مرگ شود. سنجش سطح این داروها در بیماران با علائم مسمومیت یا مصرف خودسرانه دارو ضروری است.
استامینوفن (Acetaminophen): دوز سمی بیش از 150µg/mL (4 ساعت پس از مصرف)
سالیسیلات‌ها (Salicylates) / آسپرین(Aspirin): دوز سمی بیش از 300µg/mL
لیتیوم (Lithium): دوز سمی بیش از 1/5mEq/L
متوترکسات (Methotrexate): دوز سمی بستگی به پروتکل درمانی دارد و متغیر است.
پیریمتامین (Pyrimethamine): دوز سمی بیش از 5µg/mL
متادون (Methadone): دوز سمی بیش از 1µg/mL

5-داروهای آنتی‌بیوتیک: این داروها عمدتاً در عفونت‌های مقاوم استفاده شده و سمیت آن‌ها می‌تواند منجر به نارسایی کلیوی، کاهش شنوایی و اختلالات خونی شود. پایش سطح خونی در بیماران با نارسایی کلیه، افراد مسن و نوزادان ضروری است.
برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها به دلیل شاخص درمانی حساس و احتمال سمیت کلیوی یا شنوایی نیاز به پایش دقیق سطح خونی دارند.
-جنتامایسین:(Gentamicin) دوز سمی بیش از 12µg/mL
-توبرامایسین:(Tobramycin) دوز سمی بیش از 10µg/mL
-آمیکاسین: (Amikacin) دوز سمی بیش از 35µg/mL
-وانکومایسین: (Vancomycin) دوز سمی بیش از 80µg/mL
-کلرامفنیکل: (Chloramphenicol) دوز سمی بیش از 25µg/mL


6-داروهای ضدافسردگی: اهمیت مصرف بیش از حد ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای ممکن است باعث ایجاد آریتمی قلبی، کاهش سطح هوشیاری و تشنج شود. پایش سطح خونی این داروها در بیمارانی که در معرض مسمومیت دارویی هستند، ضروری است.
داروهای ضدافسردگی، به‌ویژه داروهای سه‌حلقه‌ای (TCAs) و برخی مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)، در دوزهای بالا می‌توانند منجر به سمیت قلبی و عصبی شوند.
-آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline): دوز سمی بیش از 500ng/mL
-نورتریپتیلین (Nortriptyline): دوز سمی بیش از 500ng/mL
-دوکسپین (Doxepin): دوز سمی بیش از 500ng/mL
-کلومیپرامین (Clomipramine): دوز سمی بیش از 500ng/mL
-فلوکستین (Fluoxetine): دوز سمی بیش از 1000ng/mL
-سرترالین (Sertraline): دوز سمی بیش از 300ng/mL
-سیتالوپرام (Citalopram): دوز سمی بیش از 600ng/mL
ونلافاکسین (Venlafaxine): دوز سمی بیش از 900ng/mL

7-داروهای ضداضطراب: دوزهای بالا می‌توانند منجر به افت شدید فشار خون، سرکوب تنفسی و مرگ شوند. این موضوع در بیمارانی که این داروها را همراه با الکل یا سایر داروهای سرکوب‌کننده سیستم عصبی مرکزی مصرف می‌کنند، اهمیت بیشتری دارد.
داروهای ضداضطراب، به‌ویژه بنزودیازپین‌ها، در دوزهای بالا می‌توانند باعث تضعیف سیستم تنفسی، کاهش هوشیاری و حتی کما شوند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها شامل:
دیازپام (Diazepam): دوز سمی بیش از 1000ng/mL
لورازپام (Lorazepam): دوز سمی بیش از 500ng/mL
آلپرازولام (Alprazolam): دوز سمی بیش از 200ng/mL
کلونازپام (Clonazepam): دوز سمی بیش از 300ng/mL
میدازولام (Midazolam): دوز سمی بیش از 500ng/mL
فنوباربیتال (Phenobarbital: دوز سمی بیش از 40µg/mL

8-داروهای ضدانعقاد: اهمیت مصرف بیش از حد این داروها می‌تواند منجر به خونریزی داخلی، هماتوم‌های خطرناک و خونریزی مغزی شود. پایشINR،  aPTT و Anti-Xa activity در بیماران پرخطر ضروری است.
وارفارین (Warfarin): INR بالاتر از 4 خطر خونریزی را افزایش می‌دهد و INR بالاتر از 5 نشان‌دهنده خطر جدی مسمومیت است.
هپارین (Heparin): دوز سمی وابسته به aPTT است و aPTT بیش از 100 ثانیه می‌تواند خطر خونریزی شدید را نشان دهد.
انوکساپارین (Enoxaparin): دوز سمی با Anti-Xa activity بالاتر از 1.5IU/mL مشخص می‌شود.
ریواروکسابان (Rivaroxaban): دوز سمی بیش از 600ng/mL می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود.
آپیکسابان (Apixaban): سطح سمی بیش از 500ng/mL خطر خونریزی داخلی را افزایش می‌دهد.
-دابیگاتران (Dabigatran): دوز سمی بیش از 500ng/mL می‌تواند منجر به خونریزی‌های جدی شود.


اهمیت سنجش سطح داروها:
بهینه سازی درمان: تنظیم دوز دارو بر اساس سطح خونی برای دستیابی به اثربخشی حداکثری و کاهش عوارض جانبی.
پیشگیری از مسمومیت: تشخیص به موقع سطوح سمی داروها و جلوگیری از عوارض جدی.
پشتیبانی از تصمیم گیری بالینی: ارائه اطلاعات دقیق برای پزشکان در جهت تنظیم رژیم درمانی بیماران.

آزمایشگاه میلاد مفتخر است که در کنار شما پزشکان گرامی، در مسیر بهبود سلامت بیماران گام بردارد. با اعتماد به خدمات تخصصی ما، می‌توانید درمان بیماران خود را با اطمینان بیشتری مدیریت نمایید.

به اشتراک بگزارید
نوشته های اخیر

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تلفن همراه *