استئوپروز بیماری سیستمیک شایعی است که به صورت کاهش توده استخوانی ، بر هم خوردن میکرواستراکچر بافت و افزایش ریسک شکستگی در بیمار بروز می کند . تشخیص این بیماری عمدتا بر اساس تعیین دانسیته توده بافت (BMD)صورت می گیرد.این روش اگر چه از حساسیت و اختصاصیت قابل قبولی برخوردار است ولی استفاده از آن با محدودیت هایی نیز همراه بوده است.
در طی دهه گذشته تعدادی از تست های جدید برای ارزیابی وضعیت استخوان معرفی شده اند که به نسبت تستهای قدیمی تر از حساسیت و ویژگی بسیار بالاتری برخوردار هستند .این تست ها بر اساس اندازه گیری سطح مارکرهای ترن اور استخوانی بنا شده اند.مارکرهای ترن اور استخوانی عمدتا فراورده های تجزیه کلاژن استخوان و یا آنزیمهای اختصاصی مربوط به استئوکلاستها و یا استئوبلاستها هستند که سطح خونی و ادراری آن ها در طی اختلالات استخوانی افزایش می یابد . از جمله این اختلالات می توان به استئوپروز یائسگی ، هایپر تیروئیدی ،بیماری پاژه و سرطان های اولیه و یا ثانویه استخوان اشاره کرد.همچنین سطح این مارکر ها در دو تا سه هفته بعد از شروع درمان ضد استئوپروز کاهش می یابد که میتواند جهت پایش روند درمان به کار روند.تاکنون تعداد نسبتا زیادی از این ترکیبات شناسایی شده و در کارآزمایی بالینی مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند .این مارکرها را بسته به اینکه نمایانگر فعالیت ساخت و یا بازجذب استخوان باشند به دو گروه عمده تقسیم میکنند.
کاربردهای بالینی مارکرهای ترن اور استخوانی
1-ارزیابی کارایی درمان:امکان ارزیابی پاسخ به دارو در فاصله چند هفته بعد از شروع درمان وجود دارد. کاربرد دیگر این مارکرها اطمینان از پیروی بیمار از درمان است.
2-برآورد ریسک شکستگی: ارزیابی وضعیت ترن اور بیماران توسط این مارکرها از این نظر حائز اهمیت است که می توان از آن به عنوان وسیله کمک تشخیصی در افراد با ریسک بالای ابتلا به استئوپروز و حوادث اسکلتی استفاده کرد .بنابراین می توان با استفاده از این تست ها بیمارانی را که در مراحل اولیه بیماری هستند و با روش BMD قابل ردیابی نمی باشند ، شناسایی نمود. بعلاوه ترکیب اندازه گیری این مارکرها با BMD ارزیابی دقیق تری از استعداد شکستگی در بیمار در مقایسه با استفاده از هریک از آنها به تنهایی ، فراهم می آورد.
بنابراین میتوان با استفاده از این تست ها بیمارانی را که در مراحل اولیه بیماری هستند و با روش BMDقابل شناسایی نشد شناسایی نمود.
در مواردی که این مارکرها برای پایش درمان با داروهای موثر بر فعالیت استئوکلاستها به کار میروند ( نظیر استروژنها و بیسفسفوناتها ) استفاده از یک مارکر باز جذب، منطقی تر به نظر می رسد و در مورد داروهایی که از طریق تاثیر بر روی استئوپلاست ها عمل می کنند (نظیر PTH) استفاده از یک مارکر استخوانی مناسب تر است.
مارکرهای آزمایشگاهی مورد استفاده :
NSE( Neuron Specific Enolase)
TPA(Tissue Plaminogen Activator)
Sangtec 100
BSAP( Bone Specific ALK/PH)
Beta Cross Laps (B-CTX)
NTX
P1NP
Osteocalcin
Vit D
PTH
آزمایشگاه پاتوبیولوژی میلاد مفتخر است که با انجام پانل آزمایشات فوق در تشخیص و درمان بیماری استئوپروز انجام وظیفه نماید.
بدون دیدگاه