بیماری خود ایمنی وضعیتی است که از پاسخ غیر عادی سیستم ایمنی اکتسابی ناشی میشود. در این شرایط سیستم ایمنی به اشتباه بخش های سالم و فعال بدن را هدف قرار داده و به آنها حمله میکند که گویی ارگانیسم های خارجی هستند. تخمین زده میشود که بیش از 80 بیماری خود ایمنی شناخته شده وجود دارد که شواهد علمی اخیر وجود بیش از 100 بیماری متمایز را نشان میدهد. در این بیماری ها تقریباً هر عضوی از بدن میتواند درگیر شود.
بیماری های خودایمنی متفاوت از بیماری های خود التهابی (Auto inflammatory) هستند ولی هر دو با نقص سیستم ایمنی مشخص میشوند که ممکن است علائم مشابهی مانند بثورات پوستی، تورم یا خستگی ایجاد کنند. یک تفاوت کلیدی، نقص عملکرد سیستم ایمنی ذاتی در بیماری های خود التهابی است، در حالیکه در بیماری های خود ایمنی اختلال در عملکرد سیستم ایمنی اکتسابی وجود دارد.
علائم بیماری های خودایمنی میتواند بطور قابل توجهی متفاوت باشد که عمدتاً به نوع بیماری و بخشی از بدن که تحت تاثیر قرار میگیرد، بستگی دارد. علائم اغلب متنوع هستند و میتواند زودگذر باشند، از خفیف تا شدید در نوسان هستند و معمولاً شامل تب خفیف، احساس خستگی و کسالت عمومی هستند. با این وجود، برخی از بیماری های خود ایمنی ممکن است با علائم خاص تری نظیر درد مفاصل، بثورات پوستی (کهیر) یا علائم عصبی ظاهر شوند.
علل دقیق بیماری های خود ایمنی ناشناخته است و احتمالاً چند عاملی هستند که تاثیرات ژنتیکی و محیطی را شامل میشوند. در حالیکه برخی از این بیماری ها نظیر لوپوس نشان دهنده وجود یک استعداد ژنتیکی است، موارد دیگر با محرک های عفونی یا قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی همراه بوده اند که دلالت بر تداخل پیچیده بین ژن ها و محیط در آسیب شناسی آنها دارد.
برخی از شایع ترین بیماری ها که عموما بعنوان بیماری خود ایمنی دسته بندی میشوند عبارتند از : بیماری سلیاک، دیابت نوع1، بیماری گریوز(پرکاری غده تیروئید)، بیماری های التهابی روده (نظیر بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)، مالتیپل اسکلروزیس (MS)، آلوپسی آره آتا، بیماری آدیسون(کم کاری قشر غده آدرنال) کم خونی پرنیشیوز (کمبود ویتامین B12)، پسوریازیس، آرتریت روماتوئید و لوپوس اریتماتوز سیستمیک. تشخیص بیماری های خود ایمنی به دلیل تظاهرات متنوع و ماهیت گذرا بسیاری از علائم میتواند چالش برانگیز باشد.
روش های درمان بیماری های خود ایمنی براساس نوع بیماری و شدت آن متفاوت است. هدف رویکرد های درمانی در درجه اول مدیریت علائم، کاهش فعالیت سیستم ایمنی و حفظ توانایی بدن برای مبارزه با بیماریها است. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDS) و سرکوب کننده های سیستم ایمنی معمولاً برای کاهش التهاب و کنترل پاسخ ایمنی بیش فعال استفاده میشوند. در موارد خاص، ایمنوگلوبین های داخل وریدی ممکن است برای تنظیم سیستم ایمنی تجویز شوند. با این وجود، این درمان ها که اغلب منجر به بهبود علائم میشوند، باعث معالجه و درمان قطعی نمیشوند و اغلب به مدیریت طولانی مدت نیاز است.
یکی از راههای تشخیص نوع بیماری خود ایمنی، کنترل و پایش این بیماری ها اندازه گیری اتوآنتی بادی ها در نمونه خون است.
بدون دیدگاه